Zapewnienie obiegu zamkniętego dla elektroniki
Elektroodpady, czyli zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), stanowią rosnące wyzwanie dla środowiska. W 2020 roku wyprodukowano aż 54 miliony ton elektroodpadów, a ich liczba rośnie o 2 miliony ton rocznie. Mniej niż 20% z nich jest formalnie poddawanych recyklingowi. W Unii Europejskiej średnio 38% wszystkich odpadów trafia do recyklingu, ale wiele krajów nadal składuje ponad 60% odpadów komunalnych na wysypiskach, w tym znaczną część elektroodpadów. W Polsce roczna produkcja ZSEE wynosi około 10 kg na osobę, co jest wynikiem poniżej średniej europejskiej, ale problemem pozostaje niewystarczająca infrastruktura do ich skutecznego recyklingu.
Elektroodpady zawierają zarówno cenne surowce, takie jak metale szlachetne (np. złoto, srebro) i metale rzadkie, jak i substancje niebezpieczne, takie jak rtęć czy ołów. Jeśli nie zostaną odpowiednio przetworzone, mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i środowiska. Dlatego odzyskiwanie i recykling elektroodpadów są kluczowe.
Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) dąży do minimalizacji odpadów przez ponowne wykorzystanie surowców. Jej celem jest stworzenie systemu, w którym produkty są projektowane z myślą o długowieczności oraz łatwym przetwarzaniu. W kontekście elektroodpadów oznacza to efektywny odzysk materiałów, które mogą być ponownie użyte w produkcji nowych urządzeń. Dzięki temu zmniejszamy zapotrzebowanie na surowce naturalne i ograniczamy emisję gazów cieplarnianych.
Ważną rolę do odegrania w tym procesie mają normy. Ich właściwe wykorzystanie przekłada się na bezpieczniejsze rozwiązania dla środowiska i zdrowia ludzi.
Więcej o tym, jak normy przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju w gospodarce elektroodpadami w „Wiadomościach PKN 11/2024”.