Mundial z normami w tle
Tegoroczne Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej przyniosły już wiele emocji. A przed nami kolejne ekscytujące rozgrywki! O klasie drużyn piłkarskich coraz częściej decyduje „żelazna” taktyka oraz zastosowanie najnowszych zdobyczy techniki. W tym zadaniu ma swój udział również normalizacja. Poznajcie normy, które są znaczące dla futbolu.
Na murawy z PN
Wielkie znaczenie dla piłkarzy ma stan murawy boiska, czyli gęstość i jakość trawy oraz równość i stabilność powierzchni. Nawierzchnia trawiasta jest wspomagana nawadnianiem oraz (coraz częściej) podgrzewaniem. Umożliwia to rozgrywanie meczów przez cały rok, zapewnia komfortowe warunki zawodnikom, zmniejsza ilość kontuzji. Zakładanie i utrzymanie murawy stało się problemem technicznym, konieczne jest przestrzeganie pewnych parametrów. W takiej sytuacji trzeba znać obiektywne metody oceny istotnych cech powierzchni trawiastej boiska.
Takie właśnie metody podano w wielu Polskich Normach pod wspólnym tytułem „Nawierzchnie terenów sportowych”. Pod tym hasłem w Katalogu PN znajdujemy aż 34 normy dotyczące tej kwestii.
Metody badań dotyczące wyznaczania stopnia pokrycia gruntu darnią naturalną podano w normie PN-EN 12231:2005. Opisano w niej 3 metody określania nawierzchni trawiastych.
Istotna jest także norma PN-EN 12232:2005, która pozwoli precyzyjnie ustalić grubość darni naturalnej. Z kolei wysokość murawy darni naturalnej znajdziemy w normie PN-EN 12233:2005.
Organizatorom meczów piłkarskich sen z powiek spędza pogoda. Można świetnie przygotować murawę, ale ten stan rzeczy szybko zmienia ulewny deszcz. Istotna wtedy może się okazać orientacja co do prędkości przesiąkania wodą darni naturalnej. W normie PN-EN 12616:2014-02 podano 3 metody wyznaczania prędkości przesiąkania wodą.
Istotna jest również norma PN-EN 14837:2006 – określono w niej metodę wyznaczania odporności nawierzchni sportowych na poślizg w zetknięciu z butami piłkarza, w której rozpatrywane są 2 warianty: podeszwa z korkami lub bez korków.
Piłka
Jednak nawet najlepiej przygotowana murawa to tylko element pomocniczy. Tak naprawdę liczą się tylko gole. I tu dochodzimy do normy ważnej dla całego środowiska piłkarskiego: PN-EN 12234:2014-02. W normie tej podano metodę wyznaczania zachowania się piłki podczas toczenia po nawierzchni sportowej. W ściśle określonych warunkach oblicza się odległość toczenia się piłki oraz jej prędkość. Świadomość takich danych może zwiększyć skuteczność piłkarzy i zaowocować bramkami.
Piłka do gry w piłkę nożną jest kulista, sporządzona ze skóry lub innego dozwolonego materiału, o obwodzie 68-70 cm i wadze 410-450 g. Wszystkie te właściwości są sprawdzane w laboratoriach testowych i wówczas, gdy są zgodne, piłka zyskuje akceptację specjalistów z Międzynarodowej Federacji Piłki Nożnej (FIFA). O dopuszczeniu piłki do gry decyduje wyłącznie sędzia, który dokonuje jej wyboru i sprawdza ww. cechy fizyczne. Piłka musi być solidnie wykonana, „mknie” bowiem do bramki z szybkością 100 km/h.
Bramka – sprzęt kultowy
Na bramkę patrzą z nadzieją rzesze kibiców, a piłkarzom śni się po nocach. Jest to istotny sprzęt boiskowy, a o jego parametrach można się dowiedzieć z normy PN-EN 748+A1:2018-04. Podano w niej wymiary i typy bramek. Określono także materiał, z którego powinien być wykonany każdy element bramki. W wymaganiach bezpieczeństwa skoncentrowano się na określeniu wytrzymałości i stateczności urządzenia (rama bramki, siatka). W normie zawarto także metody badań umożliwiających sprawdzenie tych istotnych cech bramki. Jeśli więc producent bramki zastosował się do wskazań tej normy, nasi piłkarze mogą z całym zaufaniem strzelać bramki i powinny one wytrzymać nawet najsilniejszy strzał.
Oświetlenie
Trzeba zapewnić piłkarzom możliwość gry w każdych warunkach. Jeśli przyjdzie im rozgrywać mecz przy świetle sztucznym, to pomocna może okazać się norma PN-EN 12193:2008. W normie przedstawiono wymagania dotyczące oświetlenia stosowanego podczas zawodów sportowych, np. natężenie oświetlenia czy kontrola instalacji.
Trzeba mieć nadzieję, że wymienione i niewymienione normy pośrednio przyczynią się do wymarzonych sukcesów naszych piłkarzy na tegorocznym mundialu. Niezależnie jednak od wyniku, warto skorzystać z bogatego dorobku normalizacyjnego w tej dziedzinie. Trenerów, szkoleniowców, działaczy sportowych i licznych kibiców nie trzeba przecież przekonywać, że na sukces sportowy składa się wiele czynników.
oprac. B. Kęsik