Normy Europejskie dla gospodarki o obiegu zamkniętym
Gospodarka o obiegu zamkniętym to priorytet Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal), zaprezentowanego 11 grudnia 2019 r. przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen. Komisja Europejska uznała, że Normy Europejskie są niezbędnym uzupełnieniem unijnego prawodawstwa dla gospodarki obiegowej wspierającym m.in. rozporządzenia dotyczące ekoprojektu i etykiet efektywności energetycznej.
Po opublikowaniu w 2015 r. Ogólnego Planu Działań Gospodarczych Komisja Europejska zwróciła się do trzech europejskich organizacji normalizacyjnych - CEN, CENELEC i ETSI - o opracowanie norm wspierających wymogi dotyczące ekoprojektu w zakresie aspektów efektywności materiałowej produktów związanych z energią, obejmujących następujące aspekty: wydłużenie okresu użytkowania produktu, możliwość ponownego wykorzystania komponentów lub recyklingu materiałów z produktów po zakończeniu ich użytkowania, wykorzystanie w produktach ponownie użytych komponentów i/lub materiałów pochodzących z recyklingu.
W tym kontekście Wspólny Komitet Techniczny CEN-CENELEC 10 Energy-related products - Material Efficiency Aspects for Ecodesign (CEN-CLC/JTC 10), którego sekretariat jest prowadzony przez NEC, Niderlandzki Komitet Elektrotechniczny, opublikował w 2019 r. następujące normy:
- EN 45555:2019 General methods for assessing the recyclability and recoverability of energy-related products (prPN-EN 45555 Ogólne metody oceny możliwości recyklingu i odzysku urządzeń związanych z energią);
- EN 45556:2019 General method for assessing the proportion of reused components in energy-related products (prPN-EN 45556 Ogólna metoda szacowania odsetka ponownie używanych komponentów w przypadku produktów związanych z energią);
- EN 45558:2019 General method to declare the use of critical raw materials in energy-related products (PN-EN 45558:2019 Ogólna metoda deklarowania wykorzystania kluczowych surowców w produktach związanych z energią);
- EN 45559:2019 Methods for providing information relating to material efficiency aspects of energy-related products (PN-EN 45559:2019 Metody dostarczania informacji dotyczących aspektów efektywności materiałowej produktów związanych z energią).
Komitetem wiodącym w zakresie współpracy z CEN-CENELEC/JTC 10 jest PKN/KT 327 ds. Wydajności Materiałowej Urządzeń Związanych z Energią.
Norma EN 45555 General methods for assessing the recyclability and recoverability of energy-related products umożliwia ocenę zdolności do recyklingu i odzysku produktów związanych z energią oraz zawiera kompleksowe wytyczne do opracowania norm dla poszczególnych produktów w sposób zharmonizowany. Uwzględnia procesy przetwarzania produktów wycofanych z eksploatacji w celu oceny zdolności do recyklingu i odzysku produktu związanego z energią lub niektórych jego części lub materiałów. Szczególną uwagę zwraca się również na poziomy zdolności do recyklingu i odzysku surowców krytycznych.
Ponadto EN 45555 zapewnia, że we wszystkich normach dotyczących poszczególnych produktów, obejmujących zdolność do recyklingu i odzysku danego produktu związanego z energią, stosowane będą te same metody i metryki. Norma EN 45555 jest też pierwszym krokiem w kierunku zwiększenia stopnia możliwości recyklingu i odzysku w przyszłych produktach, co pozwoli na lepsze wykorzystanie naszych ograniczonych zasobów.